Published by Business Today, Code Blue & Focus Malaysia, image from Business Today.
Although the Health Ministry (MOH) would increase the total bed capacity and mobilise hundreds of healthcare personnel from other states to manage the escalating number of Covid-19 cases in Sabah, the poor health infrastructure problem that persists in Sabah for decades should be resolved by the current Sabah state government in the long term.
Till today, more than a third of the population in Sabah continue to live beyond 5km of any kind of health facility. Due to a lack of specialists and medical equipment, patients seeking treatments or follow up treatments are often forced to refer to another public hospital that could cater to their respective medical needs.
Up to date, there are 24 state hospitals and 300 government health clinics throughout Sabah but it is still not sufficient.
Even in the case of medical emergencies, they had to travel across state borders, which includes driving through muddy, uneven roads besides having a boat ride at their own expense, which is relatively cost- and time-consuming.
As the official ratio of doctors to the population is 1:856 (one doctor for every 856 people) in Sabah, which shows much fewer doctors per people in Sabah than the nationwide average of 1:454, this poses further challenges to the hospitals and frontliners when over hundreds of coronavirus cases are being reported in Sabah every single day.
Sabah has recorded breaking numbers of daily infections three days in a row with yesterday’s (Oct 18) number at 702 cases. Also, total number of deaths in Sabah stand at 61 deaths as of yesterday.
In addition, a stark number of unlinked cases, which show no clear tie to other infected patients have enhanced the difficulties of MOH to identify the clusters and conduct contact tracing.
However, unlinked cases have gone down to 81 percent of new cases yesterday – still quite high by any normal standard – after reaching 17 percent of new cases on Oct 1 and 91 per cent on Oct 7.
In addition, the frontliners are also struggling to cope with the increasing number of the Covid-19 patients.
It is even worse when 85 healthcare workers in Sabah have been infected with Covid-19 in just ten days since the start of October. This forces healthy frontliners to work extra hours continuously for more than 24 hours, to compensate for the healthcare workers’ shortage, particularly in Kota Kinabalu, Sandakan, Lahad Datu, Semporna and Tawau Hospital.
As many of the hospitals in Sabah are understaffed, stable coronavirus patients in Semporna and Lahad Datu are decanted to public housing flats whilst Kota Kinabalu and Sandakan public hospitals have shuttered specialist clinics.
This has led to some patients with chronic diseases unable to receive desired treatment. Recent sources revealed that several deaths were recorded among this group of patients, which is of course not included under the Covid-19 death statistics.
Hopefully when the pandemic is under control or over, more Sabahans can get access to a good healthcare services via the state government providing new health facilities, upgrading existing facilities throughout the state and forming Skim Sihat Sabah for the needy individuals to gain access in healthcare services, as promised by the Gabungan Rakyat Sabah (GRS) in its Aku Janji Pledge during the recent Sabah state election.
It is also timely for the Sabah state government to improve the coverage of primary healthcare in the remote areas of Sabah, with the provision of mobile clinics and reintroduction of flying doctor service that was terminated by the Sabah Health Department in 2016 for the convenience of rural Sabahans.
Hopefully things will get better from now on with the news that Sabah Chief Minister, Datuk Seri Hajiji Noor, has recovered from Covid-19. It is important Sabahans receive clear and speedy information on the latest Covid-19 situation in both district and sub-district levels on a daily basis, as this would strengthen the state healthcare system amidst the Covid-19 pandemic while reducing fear among Sabahans.
In addition, the Sabah state government also needs to adopt the “whole of government, the whole of society approach” during this pandemic outbreak, as emphasised frequently by Health Director-General Tan Sri Dr Noor Hisham Abdullah.
Therefore, now is the time for the Sabah state government to work closely with health professionals, respected local leaders, private sector and NGOs to flatten the pandemic curve in Sabah once again.
Once the pandemic is under control, the Sabah state government should continue advocating health agenda by requesting more funds from the federal government for Sabahans to enjoy better healthcare facilities locally.
With better health infrastructure, physical, mental and social well-being of Sabahans would be prioritised. At the same time, Sabah would be more prepared to face the possible emergence of another pandemic in the future.
Amanda Yeo is Research Analyst at EMIR Research, an independent think tank focused on strategic policy recommendations based on rigorous research.
Diterbitkan oleh Borneo Today, Berita Harian & Borneo Daily News.
Walaupun Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) telah meningkatkan kapasiti katil pesakit dan menggerakkan ratusan anggota Perubatan dan Kesihatan Awam KKM dari negeri lain bagi membendung situasi penularan Covid-19 di negeri Sabah, kerajaan negeri seharusnya segera menyelesaikan masalah infrastruktur kesihatan di negeri ini demi kebaikan rakyat Sabah.
Sehingga hari ini, lebih daripada satu pertiga penduduk Sabah tinggal melebihi 5 kilometer dari segala jenis kemudahan kesihatan. Oleh kerana kekurangan pakar dan peralatan perubatan, pesakit yang ingin menerima rawatan atau rawatan lanjutan terpaksa merujuk ke hospital kerajaan lain yang dapat memenuhi keperluan perubatan masing-masing.
Setakat ini, terdapat 24 hospital kerajaan dan 300 klinik kesihatan kerajaan di seluruh negeri Sabah tetapi masih tidak dapat menampung keperluan rakyat Sabah.
Walaupun dalam keadaan kecemasan, penduduk yang tinggal di luar bandar masih perlu memandu melintasi sempadan negeri, termasuk melalui jalan yang berlumpur dan tidak rata selain menaiki bot dengan perbelanjaan sendiri. Ini telah membazirkan masa dan wang penduduk luar bandar.
Oleh kerana nisbah rasmi doktor dengan penduduk adalah 1:856 (satu doktor untuk setiap 856 penduduk) di negeri Sabah – lagi kurang daripada 1:454 di seluruh negara, hal ini telah menimbulkan cabaran yang lebih lanjut kepada hospital dan barisan hadapan apabila lebih daripada beratus-ratus kes Covid-19 dilaporkan di negeri Sabah setiap hari.
Lebih teruk lagi apabila 85 anggota kesihatan di negeri Sabah telah dijangkiti Covid-19 hanya dalam sepuluh hari sejak awal Oktober. Barisan hadapan yang sihat terpaksa bekerja lebih daripada 24 jam dan secara berterusan bagi menampung keperluan pekerja kesihatan, terutamanya hospital di sekitar Kota Kinabalu, Sandakan, Lahad Datu, Semporna dan Tawau.
Oleh kerana kebanyakan hospital di negeri Sabah menghadapi masalah kekurangan staf, pesakit Covid-19 yang stabil di Semporna dan Lahad Datu terpaksa menetap di flat perumahan awam. Manakala hospital kerajaan di sekitar Kota Kinabalu dan Sandakan terpaksa menutup klinik pakar bagi memberi tumpuan sepenuhnya kepada pesakit Covid-19.
Hal ini telah menyebabkan beberapa pesakit dengan penyakit kronik tidak menerima rawatan dengan sewajarnya. Sumber terkini telah menunjukkan bahawa beberapa kematian telah dicatatkan dalam kumpulan pesakit ini, yang tentunya tidak termasuk dalam statistik kematian Covid-19.
Marilah kita sama-sama berharap apabila pandemik ini terkawal atau diatasi, lebih banyak rakyat Sabah dapat menikmati perkhidmatan kesihatan yang lebih berkualiti. Kerajaan negeri Sabah sekarang haruslah menunaikan janji sempena pilihan raya negeri yang diadakan baru-baru ini dengan menyediakan kemudahan kesihatan baru, menaiktarafkan kemudahan kesihatan yang sedia ada di seluruh negeri Sabah dan memperkenalkan Skim Sihat Sabah supaya golongan yang memerlukan mendapat akses secara optimum dalam perkhidmatan kesihatan.
Kerajaan negeri Sabah juga perlu meningkatkan liputan penjagaan kesihatan asas di kawasan luar bandar, dengan menyediakan klinik bergerak dan pengenalan semula perkhidmatan doktor utara (flying doctor) yang telah ditamatkan oleh Jabatan Kesihatan negeri Sabah pada tahun 2016. Hal ini demikian dapat memenuhi keperluan penduduk luar bandar di negeri Sabah.
Juga, adalah penting untuk rakyat Sabah mendapatkan maklumat lanjut dan terkini mengenai situasi Covid-19 di kedua-dua daerah dan bandar kecil dari pihak kerajaan negeri setiap hari. Hal ini dapat memperkukuhkan sistem kesihatan negeri selain mengurangkan kerisauan di kalangan rakyat Sabah.
Kerajaan negeri Sabah juga perlulah menggunakan pendekatan seluruh jentera kerajaan dan masyarakat (whole of government, the whole of society approach) di saat pandemik berlangsung, seperti yang sering dinasihatkan oleh Ketua Pengarah Kesihatan, Tan Sri Dr Noor Hisham Abdullah.
Oleh itu, sekarang adalah masa terbaik untuk kerajaan negeri Sabah bekerjasama dengan profesional kesihatan, pemimpin tempatan, sektor swasta dan badan bukan kerajaan (NGO) untuk meratakan lengkungan jangkitan pandemik di negeri Sabah sekali lagi.
Setelah pandemik ini terkawal, kerajaan negeri Sabah haruslah melanjutkan agenda kesihatan dengan meminta lebih banyak dana dari kerajaan persekutuan agar rakyat Sabah dapat menikmati kemudahan kesihatan yang lebih berkualiti di negeri Sabah.
Dengan infrastruktur kesihatan yang lebih baik, kesejahteraan fizikal, mental dan sosial rakyat Sabah akan diutamakan. Pada masa yang sama, negeri Sabah akan lebih bersedia untuk menghadapi kemungkinan munculnya pandemik lain pada masa yang akan datang.
Amanda Yeo merupakan Penganalisis Penyelidik di EMIR Research, sebuah organisasi pemikir bebas yang fokus kepada pencernaan saranan-saranan dasar strategik berteraskan penyelidikan yang terperinci, konsisten dan menyeluruh.
刊登在：Borneo Today & The Malaysian Insight，照片来源：Borneo Today.
尽管卫生部致力增加总床位并动员数百名来自不同州属的医护人员到沙巴州应对不断攀升的新冠肺炎病例，但长期来说，现任沙巴州政府应致力解决数十年来，医疗基础设施不到位的问题。
到今天，超过三分之一的沙巴子民仍生活在偏远郊区，离医疗设施至少有五公里之遥。由于缺乏医疗专家和设备，寻求治疗或跟进治疗的乡区患者经常被迫到另一家政府医院，以满足各自的医疗需求。
迄今为止，沙巴州共有24家政府医院和300家政府诊所，但这显然不足于应对当地的医疗需求。
即使是紧急状况，他们只能穿越县边界，包括在泥泞、崎岖的道路上行驶并须自费乘船。这既耗时又耗费。
目前沙巴州的医生与人口的官方比例为1：856 （每856人中有一名医生），比全国平均水平的1：454来得低。这让沙巴州医院和前线人员难以应付近期不断涌现的新冠肺炎病例。
沙巴州连续几天打破了全国确诊纪录。昨天（10月20日）的确诊病例为673宗。此外，截至昨天，沙巴州的死亡总数为67人。
此外，大量不知感染源头病例让卫生部难以列出感染群并追踪接触者。
目前为止，不知感染源头病例于昨天下降至25% （按正常标准还是相当高的）。于10月1日，不知感染源头病例占了17%的确诊病例；于10月7日，不知感染源头病例更占了91%。
情况更糟的是，自10月初以来仅十天，沙巴州就有85名医护人员感染冠病。这迫使健康的前线人员需连续加班超过24小时，以弥补医护人员的短缺。亚庇、山打根、拿笃、仙本那和斗湖医院都面临这样的惨况。
由于沙巴州许多医院面临人手不足的问题，仙本那和拿笃区的稳定冠病患者只好被安置在公共组屋；亚庇和山打根政府医院则关闭了专科诊所。
这导致一些慢性疾病患者无法获得应有的治疗。最新消息来源显示，有好几宗死亡案例发生在这群患者当中。这显然不涵盖在新冠肺炎的死亡统计。
愿疫情受到控制后，更多沙巴子民能享有更好的医疗设备。因此，现任州政府须实践在近期州选中的承诺，即提供新的医疗设备、对州内现有医疗设施进行全面升级以及透过沙巴健保计划 (Skim Sihat Sabah)，为有需人士提供医疗服务。
沙巴州政府也需提升对乡区医疗保健的关注。推动流动诊所和重新引入于2016年被沙巴卫生局终止的飞行医生服务将有助于提供乡区居民便利。
愿从现在开始，随着沙巴首席部长拿督斯里哈芝芝诺从冠病中康复出院，情况将会有所改善。更为重要的是，沙巴子民每天应收到详细的省县确诊病例。这有助于加强州内的医疗体系，同时缓解沙巴子民对冠病的不安。
此外，沙巴州政府应该在疫情爆发期间，采用卫生总监丹斯里诺希山所强调的“全政府投入”及“全社会投入”的方式。
因此，沙巴州政府是时候与医疗专业人士、受尊敬的当地社运人士、私营部门和非政府组织紧密合作，让沙巴再次拉平曲线。
当疫情再次受到控制，沙巴州政府应持续倡导医疗保健议程，并要求联邦政府提供更多的拨款，让沙巴子民能在当地享有更好的医疗保健设施。
有了更好的医疗基础设施，沙巴子民的身心灵和社会福利将会受到保障。同时，沙巴州能更好地应对未来再次爆发的大流行病。
杨颜殷是EMIR Research的研究分析员, EMIR Research是一个独立的智囊团，专注于根据严格的研究提出战略政策建议。
